DAVVISÁMI-RUOŦA OASSI

Sámi-ruoŧa oasis lea ohcansátni čállojuvvon buoiddes stiillain, omd. allatvuohta, ja jus sánis lea dássemolsašupmi, de dat boahtá ovdan ohcansánis maŋis, maiddá buoiddes stiillain, allatvuohta đ. Dasto čállojuvvo sátneluohkká kursiivva stiillain [subst ] (substantiiva) ja mearkka [⦁] maŋŋá lea ruoŧagiela čilgehus [⦁ höghet ] ja dan maŋŋá ruoŧagiela sáni sojahangeažus (dahje -gehčosat) [~en ]. Sáni sojahanhápmi lea [högheten ] ja dalle maiddái [en höghet ]. Jus lea stuora semánttalaš erohus ruoŧagiela sániid gaskkas, de lea mearka [ || ⦁] sániid gaskkas.

allatvuohta đ subst. ⦁ höghet ~en ⦁ förnämhet ~en; -er || ⦁ höjd ~en; -er

Muhtun sániide lea addojuvvon ovdamearka got sátni sáhttá geavahuvvot mearkka [ ⇛ ] maŋŋá, omd.

arvit verb ⦁ regn|a -ade, -at ⇛ ikte arvvii, det regnade igår

Eai jorgalusat eaige ovdamearkkat dárbbaš leat áidna mat leat vejolaččat. Sáhttet gávdnot eanet jorgalusat mat heivejit sátnái ja sátni sáhttá maiddái geavahuvvot iežá ládje go dat mii boahtá ovdan ovdamearkkas.

RUOŦA-SÁMI OASSI

Ruoŧa-sámi oasis lea ohcansátni maiddái čállojuvvon buoiddes stiillain, omd.

bo|stad ~en; -städer subst. ⦁ orohat hk g ⦁ orrunviessu ⦁ viessu s

Ohcansáni maŋŋá lea sojahangeažus (dahje leat sojahangehčosat) Jus lea mearka [~], de biddjojuvvo geažus sáni maŋŋái (bostaden) ja jus lea mearka [-], de biddjojuvvo geažus mearkka [ | ] maŋŋái (bo|städer). Dan maŋŋá lea sátneluohkká [subst. ] ja de jorgalus(at) sámegillii. Jorgalusaid gaskkas lea mearka [⦁] jus gullet seamma sátneluohkkái, muđui lea mearka [ || ], omd.

brand ~en; bränder subst. ⦁ dolla l || sätta i brand ⦁ bullehit

SÁMI SÁNIT

Sámi substantiivvat leat čállojuvvon čuovvovaččat.

Dássemolsašupmi boahtá ovdan čuovvovaččat. Go lea guovttestávval substantiiva, de geahnohis dási guovddáškonsonánta (dahje -konsonánttat) lea (t) čállojuvvon sáni maŋŋái, omd.

áhpi b subst. ⦁ hav ~et; pl. =

[geahnohis dásis lea dalle b guovddáškonsonántan, omd. ábis ]

Om det är ett fyrstavigt substantiv anges stamkonsonanterna både i stark- och svagstadium efter sökordet med fet stil, t.ex. Go lea njealljestávval substantiiva, de čállojuvvojit sáni maŋŋái sihke gievrras ja geahnohis dási guovddáškonsonánttat, omd.

attáldat hk g subst. ⦁ present ~en; ~er

[gievrras dásis lea hk ja geahnohis dásis g, omd. attáldahkii ja attáldaga]

Muhtun bárrastávval substantiivvain ii leat dássemolsašupmi, omd.

girku subst. ⦁ kyrk|a -an; -or

Go lea bárahisstávval substantiiva, de čállojuvvo sáni maŋŋái olles sojahanmátta, omd.

álbmot álbmog- subst. ⦁ folk ~et; pl. = ⦁ allmänhet ~en

[sojahangeažus lasihuvvo máddagii, omd. álbmogii, álbmogiidda]

Go lea kontrákta substantiiva, de čállojuvvo maiddái sáni maŋŋái olles sojahanmátta, omd.

boazu bohcco- subst. ⦁ ren ~en; ~ar [däggdjur]

[sojahangeažus lasihuvvo máddagii, omd. bohccos, bohccuide]

Erohus lea ahte bárahis stávval substantiivvain lea konsonánta sojahanmáddaga loahpas ja kontrákta substantiivvain lea vokála.

Sámi adjektiivvat leat dássemolsašumi ektui čállojuvvon seamma ládje go substantiivvat. Dasa lassin lea adjektiivvaide čállojuvvon attribuhtta hápmi, omd. [attr. árgges ], ja jus attribuhtta hápmi lea seamma go ohcansátni (prediktatiiva hápmi), de čállojuvvo [attr. = ], omd.

árgi rgg attr. árgges adj. ⦁ skygg ~t; ~are ⦁ rädd inte neutr.; ~are ⦁ feg ~t; ~are

automáhtalaš žž čč attr. = adj. ⦁ automatisk ~t

Jus adjektiivvas ii leat attribuhtta hápmi, de muhtumin čállojuvvo roahkkeroađuid sisa got sátni sáhttá goallostuvvot substantiivvain, omd.

doaŋggas doaŋgas- [doaŋge-] adj. ⦁ styv ~t; ~are ⦁ stel ~t; ~are

Sámi bárrastávvalvearbbaide lea merkejuvvon dássemolsašupmi seamma vuogi mielde go substantiivvaide, nu ahte ohcansáni maŋŋá boahtá ovdan geahnohis dási guovddáškonsonánta (-konsonánttat), omd.

árrit r verb ⦁ hindr|a -ade, -at

čeahpput hp verb ⦁ bli skickligare

buorádallat l verb ⦁ försöka laga

Sámi bárahis stávval ja kontrákta vearbbain ii leat dássemolsašupmi ja sánit čilgejuvvojit čuovvovaččat:

boradit verb ⦁ äta (en måltid)

cegget verb ⦁ resa (upp) ⦁ räta (upp)

RUOŦA SÁNIT

Ruoŧa substantiivvat leat čállojuvvon čuovvovaččat. Ohcansáni maŋis leat sojahangehčosat, omd,

arbetsgrupp ~en; ~er subst. ⦁ bargojoavku vkk

begrepp ~et; pl.= subst. ⦁ doaba doahpag-

bilag|a -an; -or subst. ⦁ čuovus čuvvos- ⦁ mielddus mildos-

barn|bok ~en; -böcker subst. ⦁ mánáidgirji rjj

Jus lea mearka [~], de biddjojuvvo geažus ohcansáni maŋŋái, omd. [arbetsgruppen, begreppet]. Jus lea mearka [-], de biddjojuvvo geažus mearkka [ | ] maŋŋái, omd. [bilag|an, barn|böcker]. Oanádus [pl. = ] mearkkaša ahte plurála (máŋggaidlogu) hápmi lea seamma go ohcansátni, omd. [ett begrepp, flera begrepp].

Ruoŧa adjektiivvaide lea čállojuvvon sojahangeažus ohcansáni maŋŋái, omd. [~t ] dahje [-t ], mii mearkkaša ahte [blank] neutra hápmi šaddá [blankt] omd. [ett blankt föremål]. Adjektiivvaid maŋis lea muhtumin geažus [~are ] dahje [-are ], ja daid adjektiivvaid sáhttá veardidit gehčosiiguin, omd. [blankare, blankast].

blank ~t; ~are adj. ⦁ šealgat šealgad- attr. šelges

brådskande ingen böjn. adj. ⦁ hohpolaš žž čč attr. =

delbar ~t adj. ⦁ juogehahtti attr. =

Ruoŧa vearbbaide čállojuvvojit gehčosat seamma vuogi mielde go substantiivvaide ja adjektiivvaide, omd.

beskydd|a -ade, -at verb ⦁ suodjalit ⦁ várjalit ⦁ suddjet

befall|a -de, -t verb ⦁ gohččut hč

Vuosttaš geažus lea preterihttageažus, omd. [-ade ], mii mearkkaša ahte geažus biddjojuvvo mearkka [ | ] maŋŋái, omd. [beskydd|ade, befall|de], ja nubbi geažus lea supiidnageažus, omd. [(har) beskydd|at, befall|t],

Muhtin vearbbat sodjet sierra vuogi mielde ja olles sojahanhámit čállojuvvojit ohcansáni maŋŋái, dahje dat oassi mas lea sierra sojaheapmi, omd.

binda band, bundit verb ⦁ čatnat n

an|se -såg, -sett verb ⦁ atnit n ⦁ oaivvildit